Separator do badania zanieczyszczeń w zbożu

Do mechanicznego, profesjonalnego i szybkiego oznaczania masy doczyszczonego ziarna zbóż, rzepaku i kukurydzy oraz zanieczyszczeń i szkodników służy separator typ SZD. Znalazł on szerokie zastosowanie w Polsce i krajach zachodnich.

Stanowi wyposażenie punktów skupu jako podstawowe urządzenie do oznaczania

masy doczyszczonego ziarna zbóż
zanieczyszczeń w zbożu
szkodników

oraz laboratoriów celem przygotowania i oczyszczenia próbek zbóż lub rzepaku
przeznaczonych do dalszych badań jakości ziarna w całości lub po rozdrobnieniu.

Zasada działania polega na wprowadzeniu próbki ziarna 1000 g do bukownika celem wymieszania i ewentualnego usunięcia ostki (w jęczmieniu przez włączenia mieszacza) i poddaniu rozdziału na frakcje w toku kontynuacji sitowego procesu separacji. Czas przebywania próbki w bukowniku zależy od rodzaju zboża lub nasion i powinien być ustalony przez technologa. Istnieje możliwość wyłączenia bukownika za pomocą dźwigni. Po zwolnieniu odpowiedniego przycisku próbka wysypuje się na sito górne szczeliną ustawioną za pomocą urządzenia regulującego. W trakcie przesypywania się na sito prąd powietrza wywołany przez wentylator unosi lekkie cząstki do cyklonu, a następnie osadza je w szklanym pojemniku. Zboże i nasiona opuszczające sito górne trafiają na sit dolne, gdzie kontynuowany jest proces separacji. Ziarno celne wpada do jednego pojemnika, pozostałe do drugiego pojemnika, natomiast słoma, kłosy i inne duże części roślinne, które nie zostały odseparowane pneumatycznie, pozostają na sicie umieszczonym na ostatnim zasypem sita. W ten sposób próbka zboża lub nasion zostaje rozdzielona na cztery frakcje z możliwością ustalenia % zawartości ziaren doczyszczonych stanowiących np. podstawę do zapłaty masy zboża:

ziarno doczyszczone
zanieczyszczenia lotne
zanieczyszczenia drobne
zanieczyszczenia grube

Określenia:

„Masa doczyszczonego ziarna” – masa ziarna pozostająca po wydzieleniu w separatorze zanieczyszczeń lżejszych, większych i mniejszych od ziarna badanego,

„Zanieczyszczenia” – składniki masy ziarna lub nasion wydzielone w procesie ich doczyszczania oraz wydzielone z doczyszczonego ziarna, nie będące dojrzałym, zdrowym, czystym i należycie wypełnionym ziarnem badanego rodzaju i gatunku.
„Zanieczyszczenia łatwe do wydzielenia” – składniki masy ziarna lub nasion wydzielone w procesie ich oczyszczania.
„Zanieczyszczenia trudne do wydzielenia” – składniki masy ziarna lub nasion określone w normie przedmiotowej dla danego badanego gatunku pozostające w doczyszczonym ziarnie lub nasionach.
„Szkodniki” – żywe szkodniki żerujące w ziarnie lub nasionach oraz ich stadia rozwojowe.
„Zaśniecenia” – porażenie ziarna pszenicy przez zarodniki śnieci cuchnącej lub zarodniki śnieci karłowej wg PN-69/R-74016.

Parametry techniczne:

wymiary gabarytowe – 440 x 970 x 920 mm
ciężar – 50 kg
zasilanie – 230 V, 50 Hz, gniazdo 10A z kołkiem uziemiającym
moc – 380 W
ilość sit do jednej analizy – 3 szt
masa badanej próbki 1000 g
czas trwania próby – 60 s
sposób oddzielania zanieczyszczeń – pneumatyczno – sitowy
sposób rozdziału ziarna – sitowy dostosowany do wielu typów ziarna
wyposażenie dodatkowe – komplet sit do pszenicy, żyta, rzepaku, kukurydzy
ilość uzyskanych frakcji – 4
możliwość rozdrobnienia ostki
możliwość automatycznego czyszczenia sit
regulacja podawania próbki i wentylacji
urządzenie przeznaczone jest do pracy cyklicznej

Budowa separatora:

Separator składa się z kosza zasilającego z wbudowanym bukownikiem, kanału aspiracyjnego dla wydzielania lekkich zanieczyszczeń i trzech sit wymiennych do wydzielania zanieczyszczeń większych i mniejszych od badanego ziarna lub nasion.
Bukownik posiada sprzęgło, po załączeniu którego uruchamiany jest wał czyszczący. Jeśli zachodzi konieczność uruchomienia bukownika – ustawiamy rękojeść załączania bukownika w odpowiedniej pozycji.
W miarę zużywania się sprzęgła korzystamy z dalszych nr ustawienia sprzęgła. Wyłączony wałek bukownika jest wówczas, gdy rękojeść znajduje się w położeniu „0”.

Podzespoły robocze separatora:

a) kosz zasypowy z wbudowanym bukownikiem
– czas pracy bukownika sterowany ręcznie w sekundach – do 60 „± 5”
– szczelina zasilająca regulowana, skala w jednostkach umownych – od 1 do 15

b) aspiracja (wentylator, kanał aspiracyjny, cyklon)
– prędkość powietrza regulowana, skala w jednostkach umownych – od 1 do 15

c) zespół sitowy (sita wymienne, oznakowane)
– sito piaskowe i ziarnowe (oznakowane cyframi arabskimi) o wym., mm – 300 x 350
– sito wstępne (wkładane do leja zsypowego dla ziarna oczyszczonego z drobnych zanieczyszczeń), mm – 200 x 277

Parametry sit dostosowanych do badanych próbek:

Rodzaj i gatunek ziarna i nasion	Wymiary oczek w sitach, mm			Położenie przesłony
Rodzaj i gatunek ziarna i nasion	górne	Dolne	wstępne	szczelina zasilająca	aspiracja
pszenica zwyczajna, jęczmień browarny	1,6 x 20	2,24 x 20	3,5 x 20	7 – 9	7 – 8
żyto, pszenżyto, jęczmień kaszarski, owies	1,4 x 20	d- 2,0	3,5 x 20	6 – 8	7 – 8
rzepak ozimy jary	1,0 x 20 0,7 x 20 drobne	1,0 x 20 0,7 x 20 drobne	d- 2,8 grube	1 – 2	2 – 3 lekkie